zaterdag 29 februari 2020

Maïsbier (Zuid-Afrika)

MAÏSBIER

In Zuid-Afrika is bier niet zomaar een drank; het is een politiek symbool. Al voor de komst van de blanken brouwden de Afrikanen bier, maar in de jaren ’50 werd dat door de regering verboden. In plaats daarvan werden in de Afrikaanse gebieden van overheidswege bierlokalen ingericht. Alleen daar konden Afrikanen - dat wil zeggen Afrikaanse mannen - bier krijgen. Traditioneel bier brouwen, in bezit hebben of drinken werd streng verboden. De politie trad er hard tegen op, en was allerminst te beroerd om feesten en partijen uit elkaar te slaan. Dat betekende natuurlijk niet dat er geen traditioneel bier meer te koop was. Er waren tal van illegale shebeens, compleet met jongetjes op de uitkijk en bergplaatsen voor de voorraad. Want de politie loerde altijd. Een van de redenen voor het verbod was natuurlijk financieel: een officieel biermonopolie bracht geld in het laatje. Maar er was nog een reden. De verkoop van traditioneel bier maakte een aantal Afrikanen onafhankelijk van de blanke economie (de shebeen-eigenares heette niet voor niets queen of the shebeen), net zoals het bezit van onroerend goed. Tegen deze vormen van onafhankelijkheid trad het apartheidsbewind gelijktijdig op. Voor de Afrikaanse gezinnen was de maatregel een ramp. De mannen dronken niet langer het goedkope eigen bier, maar buitenshuis het dure regeringsbier. Hun vrouwen kwamen er dan ook tegen in opstand. Eerst deelden ze pamfletten uit. Toen dat niet hielp, gebruikten ze geweld om de mannen uit de bierlokalen te houden. Het ANC steunde het vrouwenprotest, zodat ook politiek bewuste mannen de vrouwen hielpen. Maar het einde was er niet minder bloedig om. De politie trad met zeer grof geweld tegen de vrouwen op en sloeg de opstand neer.

2 liter halfgare maïspap
15 liter water
een heel bruin brood
1 kilo bruine suiker
desgewenst 30 gram verse gist


Meng de afgekoelde pap met het water. Breek het brood in stukken en voeg het toe, evenals de bruine suiker en (desgewenst) de gist. Laat het mengsel enkele dagen fermenteren. Zeef het (traditioneel gebeurt dat in hoge, nauwe, taps toelopende en gevlochten manden).
Methode 2: Meng gelijke hoeveelheden gierst- en maïsmeel en bevochtig dat met een beetje heet water (niet echt nat laten worden). Laat het 24 uur staan. Kook er dan met een flinke hoeveelheid water een dunne pap van. Spreid die uit in platte aardewerk schalen en laat ze buiten afkoelen (24 uur). Voeg er dan nieuw gierstmeel aan toe (ca. 1/3 van de oorspronkelijke hoeveelheid meel) en laat het mengsel fermenteren (afhankelijk van het weer: 1 dag of langer). Zeef het. Giet het terug in de schalen en laat het daar nog een dag in staan. Klaar voor het feest!

land : Zuid-Afrika
gerechtsoort : drank

bron : Zuidafrikaans kookboek : Recepten uit de kleurrijkste keuken ter wereld

Pap (Zuid-Afrika)

PAP

Pap is het Zuidafrikaanse woord voor gekookt wit maismeel. Dat meel is bij ons nauwelijks te koop. Goed maismeel heeft ongeveer dezelfde consistentie, maar smaakt iets anders.
Pap is veruit het belangrijkste voedingsmiddel voor de Afrikanen (wat niet wegneemt dat ook blanken het graag eten). Het wordt bij elke maaltijd en elke gelegenheid gegeten - niet zelden zonder iets erbij, maar natuurlijk liever met groente, vlees, vis of saus (‘gravy’), opgediend als een stevige witte massa waar iedereen met zijn vingers stukjes vanaf haalt. Die worden tot balletjes gerold en in de saus gedoopt. Alleen zo kun je echt proeven. Opgediend met melk en suiker dient het als (blank) ontbijt. Blanken eten het ook bij de barbecue. Zonder suiker en sterk verdund met water is het typisch Afrikaans gevangenisvoedsel.
De hoeveelheden in onderstaand recept zijn een benadering. Naar behoefte wordt de pap droger of vochtiger gemaakt. Dat is een kwestie van persoonlijke smaak, maar ook van smaakverschillen tussen volkeren. De Tswana in het noorden eten hun pap bijvoorbeeld dunner dan andere Afrikanen.

½ liter water
ruim 200 gram maismeel
zout


Methode 1 : Breng het water met het zout aan de kook en giet al het maismeel erin. Doe het deksel op de pan en laat 10 - 15 minuten heel zachtjes koken tot het gaar is (ca. 30 minuten). De kunst is om te zorgen dat er geen klontjes ontstaan; om te roeren wordt soms een soort houten vork met elkaar kruisende punten gebruikt.
Methode 2 : Breng het water met het zout aan de kook en giet er slechts een deel van het meel in (het mengsel moet de dikte van yoghurt hebben). Laat 10 - 15 minuten heel zachtjes koken met het deksel op de pan. Voeg dan pas de rest van het meel toe en laat al roerend gaar worden.

land : Zuid-Afrika
gerechtsoort : bijgerecht

bron : Zuidafrikaans kookboek : Recepten uit de kleurrijkste keuken ter wereld

Watermeloensalade met gepofte rijst

WATERMELOENSALADE MET GEPOFTE RIJST

50 gram suiker
25 gram gepofte rijst (rice krispies)
¼ watermeloen (750 gram)
1 grote kiwi
100 gram blauwe druiven
3 eetlepels cream sherry
1 eetlepel citroensap


In pan met dikke bodem suiker laten smelten en verhitten tot karamelkleur ontstaat. Gepofte rijst erdoor scheppen. Op bord scheppen. Laten afkoelen. Meloen in 4 parten snijden. Met puntig mesje pitjes verwijderen. Vruchtvlees van schil lossnijden. Met meloenbolletjeslepel bolletjes uit vruchtvlees scheppen. (Schil bewaren.) Kiwi schillen en in plakjes snijden. Plakjes halveren. Druiven afspoelen en van trosje halen. Halveren en pitjes verwijderen. In kom doen: meloen, kiwi, druiven, sherry en citroensap. Voorzichtig door elkaar scheppen. 2 Uur afgedekt in koelkast zetten.
Meloenschillen op 4 bordjes zetten. Fruitsalade erop scheppen. Gepofte rijst (aan elkaar geplakte rijst kunt u heel gemakkelijk weer losbreken) erover strooien.

4 personen

voedingswaarde : 155 kcal p.p.
voor- / bereidings- / wachttijd : 25 / 10 minuten / 2 uur

gerechtsoort : nagerecht

bron : Tip augustus 1987

Kruidenrijst

KRUIDENRIJST

2 takjes peterselie
1 takje selderij
3 takjes kervel*
125 gram droogkokende rijst
zout


* U kunt ook 1 eetlepel kervel uit een blikje of potje nemen.

In kopje peterselie, selderij en kervel fijnknippen.
In pan rijst koken volgens gebruiksaanwijzing. Peterseliemengsel erdoor scheppen. Overdoen in schaal.

2 personen

voedingswaarde : 210 kcal p.p.
voor- / bereidingstijd : 5 / 30 minuten

gerechtsoort : bijgerecht

bron : Tip augustus 1987

Appels uit de oven (Hongarije)

APPELS UIT DE OVEN

4 appels
4 eetlepels abrikozenjam
1 deciliter droge witte wijn
2 eetlepels suiker


Boor met een appelboor de klokhuizen uit de ongeschilde appels. Leg de appels in een kleine ovenvaste schaal en vul de ontstane holletjes in de appels met de abrikozenjam. Schenk de wijn in de schaal. Bestrooi de appels met de suiker. Bak de appels circa 20 minuten in een op 200°C voorverwarmde oven tot ze gaar zijn.
Serveer de appels warm in de ovenschaal en geef er eventueel nog wat half stijfgeslagen slagroom bij.

4 personen

land : Hongarije
gerechtsoort : nagerecht

bron : Hongaars koken / Wiebe Andringa

Gekookte rijst (Vietnam)

GEKOOKTE RIJST

400 gram rijst
0,3 deciliter grondnotenolie (arachideolie)


Laat de olie goed heet worden en bak de rijst, die u tijdens het bakken steeds omschept, tot zij glazig wordt.
Giet er dan 4 deciliter kokend water op, breng het geheel opnieuw aan de kook en laat de rijst op een laag pitje in 20 minuten gaarkoken.
Geef er Vietnamese of Thaise vissaus bij, die u kant en klaar koopt.

4 personen

gebied : Vietnam
gerechtsoort : bijgerecht

bron : Het komplete kookboek / Maria May

Gestoomd brooddeeg voor Saw Paw (Suriname)

GESTOOMD BROODDEEG VOOR SAW PAW

1¼ kilogram meel
1 eetlepel gist
3 eetlepels suiker
1 eetlepel bakpoeder
3 eetlepels crisco (plantaardig vet)


Strooi de gist en 1 eetlepel suiker in een kom met 1 ½ deciliter lauw water. Zorg ervoor dat het water inderdaad lauwwarm is. Is het water te heet, dan gaat de gist dood, is het te koud, dan rijst de gist niet. Laat gist, suiker en water 5 minuten staan, roer dan goed zodat alles op kan lossen. Zet de kom 5 minuten op een warme plek, tot de gist gaat werken, zodat het volume bijna verdubbelt. Dit is voorwaarde voor het slagen van uw gerecht.
Zeef het meel in een grote mengkom, vermeng het met het bakpoeder, de crisco en de resterende suiker en kneed het goed. Giet er dan langzaam het gistmengsel en 6 deciliter water in. Kneed alles goed door elkaar tot een stevig deeg ontstaat en kneed verder door naar beneden te drukken, naar voren en om te draaien. Kneed het deeg 10 minuten op deze manier, waarbij u elke keer weer een beetje meel toevoegt om te verhinderen dat het deeg blijft kleven.
Dek het dan af met een doek en laat het op een warme plek rusten tot het in anderhalf à twee uur goed is gerezen. Maak er nu bolletjes van, druk deze plat met de vingers en vul ze. Knijp vooral de onderkant goed dicht, leg ze op een stukje cut-rite (oliepapier) en stoom ze een kwartier.

4 personen

gebied : Suriname
gerechtsoort : bijgerecht

bron : Het komplete kookboek / Maria May

Rotie (Suriname)

ROTIE

500 gram bloem
zout
20 gram gist
olie


Week de gist in wat lauw water. Stort de bloem op een plank, strooi het zout er omheen en giet de gist in een kuiltje in het midden van de bloem. Kneed van het midden uit, voeg zo nu en dan wat water toe en eventueel een beetje olie, tot u een soepel, stevig deeg hebt. Vorm dit tot een bal en laat die een uur onder een vochtige doek op kamertemperatuur rijzen. Kneed het deeg dan goed door en laat het narijzen. Herhaal deze behandeling nog eenmaal. Vorm vervolgens rolletjes van het deeg, sla deze plat en rol ze uit tot een ronde pannenkoek in de maat van uw pan. Laat de pan zéér heet worden en bak de aan beide kanten met olie ingesmeerde pannenkoeken aan weerszijden lichtbruin. U kunt op deze rotie een vulling leggen van bijvoorbeeld vleesragout of gehakt, net wat u zelf lekker lijkt. Vouw het brood om de vulling heen en eet de rotie uit het vuistje.

4 personen

gebied : Suriname
gerechtsoort : bijgerecht

bron : Het komplete kookboek / Maria May

Spercieboontjes (Suriname)

SPERCIEBOONTJES

Deze groente is heel goed van tevoren te bereiden; vooral makkelijk wanneer u gasten moet ontvangen. De boontjes verliezen hun smaak niet, maar worden juist lekkerder.

500 gram diepvriessperzieboontjes
olie
1 ui
1 teen knoflook
1 bouillonblokje
1 eetlepel sambal oelek
3 kemirinootjes
1 theelepel suiker
1 theelepel azijn
1 stuk laos
1 stuk (3 centimeter) creamed coconut
1 deciliter warm water
2 blaadjes salaam


Vermeng in een kommetje de fijngesneden ui, uitgeperste knoflook, sambal oelek, fijngemaakte kemirinoten, suiker, azijn en laos.
Verhit de olie in een pan en fruit hierin het kruidenmengsel, samen met de salaamblaadjes. Voeg het blokje bouillon toe, daarna de boontjes (gebroken), en schep alles op hoog vuur even om. Doe dan de creamed coconut erbij, samen met 1 deciliter warm water en laat dit alles nog 15 minuten doorsudderen.

4 personen

gebied : Suriname
gerechtsoort : groentegerecht

bron : De Surinaamse keuken / Nel Tjon Tam Sin

Appelmoes (Denemarken)

APPELMOES

1 kilogram moesappels
3 eetlepels suiker
water of witte (land)wijn


De geschilde, van klokhuizen ontdane en kleingesneden appels met water of witte wijn of een mengsel daarvan gaarkoken, dan suiker toevoegen en tot moes roeren. De appelmoes is het lekkerst, als de appels niet gezeefd worden, zodat er nog wat stukjes in blijven zitten.
Serveren met karamelcrème.

4 personen

gebied : Denemarken
gerechtsoort : nagerecht

bron : De Scandinavische keuken / Marianne Piepenstock

Aardappelen met komijndressing (Noord-Afrika)

AARDAPPELEN MET KOMIJNDRESSING

750 gram geschilde aardappelen
1 theelepel harissa
2 theelepels gemalen komijn
1 theelepel zout
4 eetlepels citroensap
4 eetlepels olijfolie
4 eetlepels water
2 eetlepels fijngehakte peterselie


Kook de aardappelen in water met wat zout in 15 minuten net gaar. Giet de aardappelen af en laat ze afkoelen.
Doe de harissa met de gemalen komijn, het zout, het citroensap, de olijfolie en het water in een kom en meng alles goed dooreen. Snijd de afgekoelde aardappelen in blokjes en schep deze door de kruidige saus.
Bestrooi de aardappelen met komijndressing voor het serveren met de fijngehakte peterselie.

6 personen

gebied : Noord-Afrika
gerechtsoort : voorgerecht

bron : Heerlijke gerechten uit Noord-Afrika / red. Wiebe Andringa

La Daub van bakbananen (Seychellen)

LA DAUB van bakbananen

1 kilogram yams
1 kilogram zoete aardappelen
4 bakbananen
50 gram suiker
2 grote kokosnoten
½ liter water
2 theelepels kaneel (kan vervangen worden door kruidnagels of vanille)


Schil de yams en de zoete aardappelen, was ze en doe ze in een pan. Schil de bananen en doe ze bij de yams. Voeg de suiker toe.
Maal de kokos in een kom, doe er een halve liter water bij en pers de kokosmelk uit de kokos. Zeef de melk en doe deze met de yams, de aardappelen en de bananen in een pan. Bestrooi de ingrediënten met kaneel en doe een deksel op de pan. Laat het geheel op een lage warmtebron sudderen tot de yam helemaal zacht en gaar is. Dien het gerecht warm of koud op als dessert.

6 personen

land : Seychellen
gerechtsoort : nagerecht

bron : De Afrikaanse keuken / Ola Olaore

Njera (Ethiopië)

NJERA

¼ liter warm water
1 eetlepel suiker
25 gram droge gist
500 gram tefmeel (Ethiopisch graan)


Roer door het warme water eerst de suiker en vervolgens de gist. Laat dit mengsel 20 minuten rusten, of tot het gistwater schuimig wordt. Doe het tefmeel in een beslagkom en meng het schuimige gistwater erdoor. Kneed het geheel goed tot een stevig deeg. Dek het af en laat het deeg 30 minuten rijzen. Verwarm de oven voor op 200°C. Vet een bakblik of bakvormen in, kneed het deeg in de gewenste smalle vormen, doe het in het bakblik of in de vormpjes en dek deze af met een schone doek of plasticfolie. Laat het deeg 40 minuten rijzen. Bak het in 30 - 40 minuten. Laat het baksel op een rooster afkoelen en dien het op met sauzen (wot) of boter.

6 personen

land : Ethiopië
gerechtsoort : bijgerecht

bron : De Afrikaanse keuken / Ola Olaore

Fufu van bakbanaan en yam (Ghana)

FUFU VAN BAKBANAAN EN YAM

1 kilogram yams
water
1 kilogram bakbananen


Schil de yams en kook ze in een pan met zoveel water dat ze juist onderstaan. Voeg, wanneer ze bijna gaar zijn, de geschilde bakbananen toe en kook ze samen zacht en gaar. Laat de yams en de bakbananen uitlekken en doe ze in een vijzel. Stamp het geheel met de stamper tot een fluweelzachte massa. Voeg zo nodig een half kopje kokend water toe om de fufu zachter te maken. Er moet een zacht deeg ontstaan. Breng het mooi in vorm op een schaal. Geef er een vleesragoût, visgerecht of soep bij.

6 personen

land : Ghana
gerechtsoort : bijgerecht

bron : De Afrikaanse keuken / Ola Olaore

Rabanadas (Portugal)

RABANADAS (PORTUGESE WENTELTEEFJES)

½ deciliter water
50 gram basterdsuiker
1 zakje vanillesuiker
1 deciliter witte portwijn
1 kaneelpijpje
1 stokbrood (oud)
2 eetlepels zonnebloemolie
100 gram suiker
2 theelepels kaneelpoeder


Breng het water met basterdsuiker, vanillesuiker, portwijn en het kaneelpijpje aan de kook. Laat het 5 minuten inkoken tot een soort stroop is ontstaan. Snijd het stokbrood in 8 gelijke stukken. Leg het stokbrood op een bord en giet de stroop erover. Zorg dat het brood goed doordrenkt is aan alle kanten. Verhit de olie in een koekenpan en bak de stukken stokbrood aan beide kanten goudbruin. De stukken brood kunnen ook gefrituurd worden. Laat de rabanadas uitlekken op keukenpapier. Roer de suiker en kaneelpoeder goed dooreen en strooi dit over de rabanadas. Dit gerecht kan warm of koud gegeten worden.

4 personen

gebied : Portugal
gerechtsoort : nagerecht

bron : Een culinaire wereldreis : Ingrediënten, bereidingswijzen en menu’s uit 36 landen / Marianne Moonen & Kwee Siok Lan

Articokks (Malta)

ARTICOKKS (AARDPEREN)

1 kilogram aardperen, geschild en in koud water gezet waaraan wat citroensap is toegevoegd
zout
3 tenen knoflook, fijngehakt
2 eetlepels gehakte peterselie
2 eetlepels olijfolie


Laat de aardperen uitlekken en kook ze 8 tot 10 minuten in gezouten water tot ze zacht zijn. Giet ze af en leg de aardperen op een schaal. Strooi de knoflook en de peterselie erover en besprenkel de aardperen met olijfolie. U kunt ze warm of koud opdienen.

4 personen

gebied : Malta
gerechtsoort : voorgerecht

bron : “Recipes from Malta” door Anne en Helen Caruana Galizia, in Salades en koude Voorgerechten (Praktisch koken) / Richard Olney

Pisang Goreng (Indonesië)

PISANG GORENG (GEFRITUURDE BANAAN)

4 - 6 grote, niet te rijpe bananen (in toko’s verkopen ze een speciale soort om te bakken)
50 gram bloem
1 deciliter water
snufje zout
olie om te frituren


Snijd de bananen overlangs door en vervolgens doormidden.
Maak een beslag van bloem, 1 dl water en een snufje zout.
Haal de banaan door het beslag.
Verhit de olie en bak hierin de banaan mooi bruin en krokant.
Laat uitlekken op keukenpapier en dien warm op.
Tip: Zo smaakt de pisang goreng heerlijk, maar als u wilt kunt u er gesmolten goela djawa bij geven of ze bestrooien met poedersuiker of bruine basterdsuiker.

4 personen

land : Indonesië
gerechtsoort : nagerecht

bron : De Oosterse keuken van Moeder Aarde : Vegetarische recepten uit de Aziatische keuken / Kwee Siok Lan

Thon à la Nicoise (Parijs, Île-de-France, Frankrijk)

THON À LA NIÇOISE (TONIJNSALADE)

600 gram tonijn, in vieren gesneden
100 gram sperziebonen, even gekookt in zout water
2 pruimtomaten
8 kerstomaten
8 sardinefilets
4 babyartisjokken, gekookt
8 babyworteltjes, gekookt
4 haricots verts, gekookt in zout water
100 milliliter zwarte olijven
2 eetlepels rode wijnazijn
1 knoflookteentje, geplet
50 milliliter olijfolie, van goede kwaliteit
4 sneetjes witbrood, in blokjes en aangebakken in olijfolie
4 eieren, 6 minuten gekookt en gehalveerd
spinazie, om te garneren
basilicum, om te garneren
peterselie, om te garneren
zout
zwarte peper


Bestrooi de stukken tonijn met zout en peper en bak ze 1 minuut per kant in een hete droge pan. Laat afkoelen in de koelkast.
Snijd de bonen in de lengte doormidden en snijd de tomaten in dikke stukken. Snijd de sardines in 4 stukjes, halveer de artisjokken, haal de worteltjes van de bos (laat een stukje van het steeltje zitten) en snijd de haricots verts in stukjes van 2 centimeter. Meng alle groenten met de sardines en de olijven en breng op smaak met zout en peper.
Meng de azijn, knoflook en olie en voeg zout en peper toe. Schenk de vinaigrette over de groenten. Snijd de tonijn in dunne plakjes en meng ze door de salade met de croutons en halve eieren. Garneer met de spinazie, basilicum en peterselie.

4 personen

gebied : Parijs, Île-de-France, Frankrijk
gerechtsoort : salade

bron : Parijs : Van chèvre chaud tot couscous merguez : Acht Parijse wijken en hun keukens / Danyel Couet

Conserve de Thon (Parijs, Île-de-France, Frankrijk)

CONSERVE DE THON (TONIJN IN EEN POT)

400 gram verse tonijnfilet
2 citroenen, de schil in reepjes en het sap
2 knoflookteentjes, geplet
4 takjes tijm
2 laurierbladeren
1 theelepel zwarte peper, grof geplet
300 - 400 milliliter olijfolie
zout


Snijd de tonijn in 2 gelijke stukken en wrijf ze goed in met zout. Pak ze in plasticfolie en laat ze 1 uur rusten.
Spoel de vis vluchtig af en verdeel de stukken over 2 weckpotten van ongeveer 250 milliliter.
Verdeel het citroensap en de schillen over de potten. Laat ze ongeveer 3 uur in de koelkast staan tot de vis wit kleurt.
Verdeel de knoflook, tijm, laurierbladeren en zwarte peper over de potten. Schenk de olijfolie erbij tot alles onder staat en sluit de potten af.

4 personen

gebied : Parijs, Île-de-France, Frankrijk
gerechtsoort : voorgerecht

bron : Parijs : Van chèvre chaud tot couscous merguez : Acht Parijse wijken en hun keukens / Danyel Couet

Bricks à l'Œuf et au Thon (Le Marais, Parijs, Île-de-France, Frankrijk)

BRICKS À L’ŒUF ET AU THON (GEBAKKEN TONIJN MET AARDAPPELEN, EI EN KAPPERTJES)

200 gram verse tonijn
4 eieren
2 vellen brickdeeg (of filodeeg)
2 uien, in dunne ringen
2 knoflookteentjes, geplet
50 milliliter peterselie
1 eetlepel kappertjes
3 aardappelen, gekookt en dungesneden
300 milliliter olijfolie, om te bakken
zout
zwarte peper


Kook de uien en knoflook tot ze zacht zijn in 100 milliliter water met een eetlepel olijfolie op laag vuur totdat al het water is verdampt. Laat ze afkoelen.
Voeg de peterselie en kappertjes toe en zout en peper naar smaak.
Verdeel het deeg in 4 halvemanen. Verdeel het uimengsel en de dungesneden aardappelen over de halvemanen.
Snijd de tonijn in 4 gelijke delen en leg ze boven op het uimengsel. Breek over elk een ei, vouw de zijkanten naar binnen en rol het deeg voorzichtig op.
Verhit de olie in een koekenpan en bak de rolletjes tot ze mooi goudbruin zijn. Laat ze uitdruipen op een keukendoek. Serveer met een tomatensalade met harissadressing.

4 personen

gebied : Le Marais, Parijs, Île-de-France, Frankrijk
gerechtsoort : voorgerecht

bron : Parijs : Van chèvre chaud tot couscous merguez : Acht Parijse wijken en hun keukens / Danyel Couet